به گزارش نوژان نیوز، محمدباقر قالیباف در پیام خود به سی و هشتمین همایش روز ملی مددکار اجتماعی با عنوان «مددکاری اجتماعی و میانجی گری» افزود: یاری‌رسانی و مددکاری به عنوان رفتاری پسندیده، مؤثر و زمینه‌ساز تحقق عدالت و رفع کاستی‌ها و نابرابری‌ها در جامعه، در آموزه‌های دینی و فرهنگی ملت شریف ایران به مثابه وظیفه‌ای انسان‌دوستانه همواره مورد تأکید و توجه بوده است. مددکاری اجتماعی تجلی عشق و عاطفه، نوع‌دوستی و کرامت‌بخشی به نیازمندان و معطوف به روحیه ایثار و فداکاری و مسئولیت‌پذیری در انجام فعالیت‌های خیرخواهانه است.
وی ادامه داد: وجود آسیب‌های اجتماعی باعث توسعه نامتوازن و نابرابر در مسیر پیشرفت کشور و افزایش و انباشت آسیب‌دیدگان می‌شود و به همین دلیل ضروریست که اتخاذ تمهیدات پیشگیرانه و بازدارنده، از جمله آموزش و مطالبه‌گری اجتماعی با مشارکت نهادهای دست‌اندرکار، زمینه‌ساز کاهش این آسیب‌ها شود. گام اول این مسیر، تبیین الزامات و ترسیم سازوکار منسجم و پویا در یک نظام مددکاری اجتماعی است که با هدف حمایت از حقوق مراجعین و نیازمندان و ترغیب یاری‌گران پایه‌گذاری می‌شود و مجلس شورای اسلامی آمادگی تدوین و تصویب قوانین حمایتی کارآمد در این زمینه را دارد.
رئیس مجلس شورای اسلامی با قدردانی از تلاش‌ها و مجاهدت‌های تمام خیرخواهان و خدمتگزاران عرصه مددکاران اجتماعی و تقدیر از دست‌اندرکاران برگزاری سی و ششمین همایش ملی روز مددکاری اجتماعی، اظهار امیدواری کرد با گسترش و کیفیت بخشی به اقدامات، شاهد دستاوردهای ارزشمند و راهگشا در زمینه کاهش آسیب‌های اجتماعی باشیم.
میانجیگری مناقشات را حل می‌کند
ادوارد کروک استاد مددکاری اجتماعی دانشگاه برتیش کلمبیای کانادا نیز در بخشی از سخنرانی خود در این همایش گفت: میانجیگری یک روش حل تعارض است که می‌تواند به نتایج مثبت بینجامد و نه تنها مناقشات را حل کند بلکه باعث توسعه فردی شود و روابط مهم ما را احیا کند. میانجیگری در یک تعریف بسیار ساده یعنی: «کمک به مذاکره» و این کار می‌تواند در بسیاری از مناقشات و تعارضات موثر واقع شود.
وی تاکید کرد: مددکاران اجتماعی در خط واسط بین سیستم‌ها قرار می‌گیرند و معمولا نقش میانجی را بازی می‌کنند. با وجود این، هنوز جا دارد که تأثیر خیلی بیشتری در زمینه میانجیگری داشته باشند. میانجیگری محصول طبیعی اقدام مددکاری اجتماعی است چون هدف آن کمک به توانمندتر شدن افراد درگیر در تعارض است تا مسائل خود را «خودشان» حل کنند.
کروک ادامه داد: اگرچه میانجیگری به عنوان یک «مدل عملی» به تازگی در مددکاری اجتماعی مطرح شده است، نقش میانجی همیشه جزئی از عمل مددکاری اجتماعی بوده است. این مدل یکی از مدل‌هایی است که نه فقط در مددکاری اجتماعی بلکه در حقوق و حرفه های دیگر با سرعت خیلی بالایی در حال پیشرفت است. در عین حال، در بسترهای مختلفی امتحان شده و مددکاران اجتماعی هر جایی که با تعارضات مواجه باشند این روش را مدل نظر قرار می دهند.
وی توضیح داد: نخست و از همه مهمتر، در تعارضات خانوادگی (نه تنها در زمان طلاق و جدایی والدین بلکه برای تعارضات زناشویی و تعارضات بین نسلی درون خانواده) همچنین، در حوزه حفاظت از کودک، فرزندخواندگی، مدرسه، برنامه های کیفری، مناقشات محیط کار و آزارهای جنسی، کشمکش‌های محلی، تعارضات بین فرهنگی یا بین خرده فرهنگ‌ها و تعارضات بین المللی؛ میانجیگری در همه این شرایط به عنوان یک فرایند جایگزین حل اختلاف ظاهر می‌شود و به افراد اجازه می‌دهد تا به جای آنکه تصمیم برای حل اختلاف را بر عهده یک نفر سوم خارج از خودشان واگذار کنند، خود تعارض‌های بین خود را کنترل و حل کنند.
این استاد مددکاری اجتماعی دانشگاه برتیش کلمبیای کانادا گفت: میانجیگری به دلایلی برای مددکاری اجتماعی مفید است چون می‌تواند در شرایط بسیار متنوع مورد استفاده قرار بگیرد. یک رویکرد کوتاه مدت و موثرتر نسبت به روشهای طولانی مدت دیگر است. میانجیگری به شدت توانمندسازانه است و برای مراجعان هم جذاب است و کاملا با ارزش‌های اساسی و اصول عملی مددکاری اجتماعی انطباق دارد.
بیگانگی والدینی شکل جدیدی از خشونت خانگی
کروک که ریاست انجمن جهانی فرزندپروری مشترک و نظریه پرداز حوزه میانجیگری را نیز برعهده دارد، گفت: این ادعا که میانجیگری یک فرایند ترمیمی و انتقالی است مخصوصا در میانجیگری خانواده صدق می‌کند.
وی ادامه داد: کشمکش‌های خانوادگی جزو سخت‌ترین شرایط کار است چون معمولا این کشمکش‌ها مزمن بوده اند؛ آسیبی که به فرزندان در بحبوحه دعواهای والدین وارد شده است بی شمار است و حداقل در آمریکای شمالی، من فکر می‌کنم می شود گفت که کشمکش‌های خانوادگی و خشونت خانگی کاملا همه گیر شده و هر روز هم در حال گسترش است.
این استاد مددکاری اجتماعی دانشگاه برتیش کلمبیای کانادا افزود: شکل‌های جدیدی از خشونت خانگی مثل کنترل اجباری، آزار حقوقی، بیگانگی والدینی ظهور کرده اند. بیگانگی والدینی یعنی «برنامه دادن» به فرزند از سوی یک والد برای دشمن شدن با والد دیگر، به قصد تخریب رابطه فرزند با والد دیگر. این والدین، به کودکانشان یاد می‌دهند که از والد دیگر متنفر باشند و در واقع از خودشان متنفر باشند.
کروک افزود: درباره میانجیگری خانواده، مددکاران اجتماعی تنها متخصصان واجد شرایط هستند که می‌توانند رویکردهای آموزشی، درمانی و مداخله‌ای را هم زمان وارد این فرایند کنند. به طور مثال مددکاران اجتماعی اطلاعات خوبی درباره اثرات طلاق والدین بر فرزندان، مادران، پدران و کل خانواده دارند و بنابراین می توانند به والدین یاد بدهند که چگونه انتخاب‌های آگاهانه انجام دهند تا بتوانند به بهترین شکل مسائل مورد مناقشه را حل کنند. آنها از فرایندهای درمانی فراتر می‌روند به گونه‌ای که به والدین کمک می‌کنند تا با واقعیت‌های طلاق کنار بیایند، بی توازنی در قدرت را برطرف کنند و یک رویکرد فرزند-محور را در مسیر طلاق در پیش بگیرند.
وی ادامه داد: آنها در میانجیگری بر توسعه طرح‌های فرزند- محور مانند فرزندپروری مشترک متمرکز می شوند. وقتی والدین شروع به تمرکز بر نیازها و بهترین منافع کودکانشان می کنند، می‌فهمند که علایق مشترکی هم دارند و بنابراین ممکن است راه حل‌هایی را پیدا کنند که تا پیش از آن به آنها فکر نکرده بودند.
رئیس انجمن جهانی فرزندپروری تصریح کرد: میانجی گری خانواده ظرفیت‌های کشف نشده فراوانی برای خانواده‌های در حال طلاق دارای فرزند دارد که در موقعیت کشمکش شدید قرار دارند و مددکاران اجتماعی نقش حیاتی برای کمک به این کودکان و خانواده بر عهده دارند.
مددکار اجتماعی و میانجیگری با هدف تحقق سلامت اجتماعی
رضا صفری شالی رئیس انجمن علمی رفاه اجتماعی ایران و عضو هیات مدیره اتحادیه انجمن های علوم اجتماعی نیز در بخشی از سخنرانی خود در این همایش گفت: مددکار اجتماعی به صورت مستقیم و رودررو و یا به صورت فعالیت مشارکتی در قالب تیم توانبخشی در سطوح مختلف و در تعامل با فرد، گروه و جامعه با هدف تحقق سلامت اجتماعی و کیفیت زندگی فعالیت می‌کند.
وی ادامه داد: در حرفه مددکاری اجتماعی کمک به مددجو برای به دست آوردن استقلال شخصی و اجتماعی و کسب رضایت فردی و اجتماعی بسیار مهم است، تا زمینه‌های رشد مددجو هر چه بیشتر و بیشتر فراهم شود و روند درمان هر چه سریعتر تسهیل شود. مددکاران اجتماعی ضمن رفع موانع پذیرش و فراهم آوردن آسایش و راحتی در مراکز مشاوره و توانبخشی، سعی در افزایش تواناییی‌ها و قابلیت‌های مراجع دارند.
صفری شالی اضافه کرد: حرفه مددکاری اجتماعی نتیجه تلفیق دو جریان متمایل به تغییرات فردی و تغییرات اجتماعی است که هدف آن کمک به بهزیستی و تحقق رفاه اجتماعی در جامعه به صورت عام و در بین مددجویان به صورت خاص است.
به گفته رئیس انجمن علمی رفاه اجتماعی ایران، مددجو در کنش متقابل با تعدادی از نهادهای اجتماعی از جمله خانواده، محیط آموزشی، محیط کار، محیط‌های درمانی و غیره قرار دارد که بر یکدیگر تاثیر متقابل گذاشته و از یکدیگر تاثیر می‌پذیرند و یک رابطه متقابل بین افراد و نهادهای اجتماعی که در آن زندگی می‌کنند، وجود دارد و مددکار در این میان نقش میانجی را برعهد دارد زیرا هنگامی که این کنش متقابل در جامعه با موانعی مواجه شود، مددکار اجتماعی می‌تواند به عنوان رفع کننده این موانع به موقع وارد عمل شود.
صفری شالی ادامه داد: مددکاران اجتماعی در فعالیت‌های حرفه‌ای خود معمولا از مهارت‌های مشاوره‌ای بهره می‌برند. این فعالیت حرفه‌ای برای حل مشکلات مددجویان، سعی در شناخت و درک مسائل و مشکلات فردی و خانوادگی آنها دارند و از طرفی دیگر، تلاش می‌کنند تا عوامل اجتماعی موثر در بروز این مشکلات را شناخته و با ارزیابی‌های دقیق خود، مداخله‌های حمایتی و درمانی خود را طرح ریزی کنند.
وی خاطرنشان کرد: هرقدر مددکاران اجتماعی از تخصص و تجربه لازم برخوردار باشند تاثیرگذاری آنها در کمک به افراد دارای مشکل به مراتب بیشتر خواهد بود؛ به همین دلیل مداخله در مسایل و بحران یک مهارت کلیدی برای مددکاران اجتماعی است. شناخت شرایط بحرانی، ویژگی‌های بحران‌ها، عناصر بحران‌ها، و پیامدهای بحران در تقویت این مهارت، تأثیرگذار خواهد بود. از این رو مداخله موفق و به موقع یک مددکار اجتماعی می‌تواند بحران‌ها را کاهش و یا حتی گاهی تبدیل به یک فرصت کند.
هر ساله به مناسبت ولادت حضرت علی (ع) که به نام روز مددکار اجتماعی هم نامیده می شود انجمن مددکاران اجتماعی ایران همایشی را با همکاری سازمان ها، دانشگاه ها و انجمن ها برگزار می کند. در سال جاری نیز سی و هشتمین همایش ملی روز مددکار اجتماعی با عنوان «مددکاری اجتماعی و میانجیگری» در سالن فردوسی خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد.
در این همایش مجلس شورای اسلامی، دانشگاه ها، دستگاه های اجرایی از جمله کمیته امداد، فراجا، بنیاد شهید وامور ایثارگران، کنگره ۶۰، جمعیت خیریه تولد دوباره، موسسه خیریه حمایت از آسیب دیدگان اجتماعی، انجمن های تخصصی، ستاد مبارزه با مواد مخدر، خانه اندیشمندان علوم انسانی، فدراسیون جهانی مددکاران اجتماعی، منطقه آسیا-اقیانوسیه فدراسیون جهانی مددکاران اجتماعی، دادستانی کل کشور، وزارت دادگستری، سازمان رفاه، خدمات و مشارکت های اجتماعی شهرداری تهران و حدود ۳۵ دستگاه و انجمن و تشکل همکاری دارند.
منبع: خبرگزاری ایرنا
